भेनेजुएलाकी विपक्षी नेतृलाई सन् २०२५ को नोबेल शान्ति पुरस्कार

एजेन्सी । भेनेजुएलाकी प्रमुख विपक्षी नेतृ मारिया कोरीना माचाडोलाई सन् २०२५ को नोबेल शान्ति पुरस्कार प्रदान गर्ने निर्णय भएको छ ।

नर्वेजियन नोबेल समितिले शुक्रबार ओस्लोमा आयोजित समारोहमार्फत ‘तानाशाहीविरुद्ध लोकतन्त्रको ज्योति बलिराख्ने साहसिक प्रयत्नका लागि’ माचाडोलाई सम्मानित गर्ने घोषणा गरेको हो । समितिका अनुसार माचाडोले भेनेजुएलामा न्यायपूर्ण र शान्तिपूर्ण रूपमा लोकतान्त्रिक रूपान्तरणको आन्दोलनको नेतृत्व गर्दै नागरिकको स्वतन्त्रता र अधिकारका पक्षमा निरन्तर लडाइँ लडेकी छन् ।

Advertisement

समितिले भनेको छ, ‘माचाडोले तानाशाही शासनविरुद्ध भेनेजुएलाका जनताको लोकतान्त्रिक अधिकारको संरक्षण र प्रवर्धनका लागि जोखिम मोल्दै ऐतिहासिक संघर्ष गरिरहेकी छन् ।’ नोबेल समितिका अध्यक्षले विश्वव्यापी रूपमा अधिनायकवाद र लोकतन्त्रमा भइरहेको घातप्रति चिन्ता व्यक्त गर्दै भने, ‘स्थायी शान्तिको आधार लोकतन्त्र हो । तर, आज हामी यस्तो संसारमा बाँचिरहेका छौं जहाँ लोकतान्त्रिक मूल्यहरू खतरामा परेका छन् ।’

उनका अनुसार अधिनायकवादी शासनहरूले कानूनी संरचनाको दुरुपयोग गर्दै स्वतन्त्र सञ्चारमाध्यमहरूलाई दबाउने, आलोचकहरूलाई जेल हाल्ने र समाजलाई सैन्यकरणतर्फ धकेल्ने प्रवृत्ति बढ्दै गएको छ । भेनेजुएलामा माचाडो लामो समयदेखि निकोलस माडुरोको शासनविरुद्ध लोकतान्त्रिक आन्दोलनको अगुवाइ गर्दै आएकी नेतृ हुन् ।

उनी गत वर्षको राष्ट्रपति निर्वाचनमा उम्मेदवारी दिनबाट रोक लगाइयो । जुन चुनावलाई अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले स्वतन्त्र र निष्पक्ष नभएको भनेर खारेज गरेको थियो । उम्मेदवारी रोकिए पनि माचाडोले विपक्षी गठबन्धनको साझा उम्मेदवार एडमुन्डो गोन्जालेजको समर्थनमा देशभर ठूलो जनसागर परिचालन गरिन् ।

उनका अभियानहरूले जनमतलाई संगठित गर्दै माडुरो सरकारमाथि ठूलो दबाब सिर्जना गरेका थिए । विभिन्न सर्वेक्षणहरूले पनि माचाडोको लोकप्रियता र उनको अभियानले जित्ने सम्भावना उच्च रहेको संकेत गरेका थिए ।

तर, विवादास्पद निर्वाचनमा माडुरो तेस्रो कार्यकालका लागि विजयी घोषित भए । परिणाम सार्वजनिक भएपछि देशभर विरोध प्रदर्शन भड्कियो, जसलाई सरकारले बलपूर्वक दमन गर्यो । त्यतिबेलादेखि माचाडो प्रायः भूमिगत जीवन बिताइरहेकी छिन् ।

जनवरी महिनामा माडुरोको पदग्रहणअघि भएको विरोध प्रदर्शनमा देखिएपछि उनलाई केही समयका लागि पक्राउ गरिए पनि पछि रिहा गरिएको थियो । नोबेल समितिको भनाइअनुसार माचाडोको साहस र दृढताले भेनेजुएलासहित विश्वभरका लोकतन्त्रप्रेमीहरूलाई प्रेरित गरेको छ । समितिले उनको प्रयासलाई ‘बढ्दो अन्धकारबीच पनि लोकतन्त्रको उज्यालो बलिराख्ने साहसिक संकल्प’को प्रतीकका रूपमा चित्रित गरेको छ ।

यस वर्षको नोबेल शान्ति पुरस्कारले भेनेजुएलाको राजनीतिक संघर्ष र जनताले स्वतन्त्रताको लागि गरिरहेको बलिदानप्रति पुनः अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको ध्यानाकर्षण गराएको छ । माचाडो स्वयंले भनेकी छन्, ‘यो पुरस्कार मेरो होइन, भेनेजुएलाका ती लाखौं नागरिकहरूको हो, जसले भय र दमनको बीचमा पनि स्वतन्त्रताको आवाज उठाइरहेका छन् ।’