किन आउँछ गिजाबाट रगत ?

काठमाडौं । दाँतको वरपरको मासुलाई गिजा भनिन्छ । आझभोलि गिजाबाट रगत आउने समस्या धेरैमा देखिने गरेको छ । २०२२ मा गरिएको नर्वे अनुसन्धानका अनुसार ३० वर्ष भित्रको उमेर समुहका ५ मध्ये ४ लाई गिजा बाट रगत आउने समस्या देखिएको छ ।

किन आउँछ गिजाबाट रगत ?
चिकित्सकका अनुसार हाम्रो मुखमा धेरै किसिमका जीवाणु हुन्छन् । त्यसमध्ये प्रोफाइनोमस इन्डोडेन्टल्स, ट्रेपोनेमा डेन्टिकोला र फ्रेटिब्याक्टेरियम एसपीपीहरू गिजा सम्बन्धी रोगमा धेरै पाइएको छ ।

दाँत सफा नगर्दा यस्ता जीवाणुहरू सक्रिय हुने गर्छन् । जसले गर्दा गिजा सुन्निने गर्छ र रगत आउने समस्या देखिन्छ । त्यसैले नियमित दाँत सफा गर्नुपर्छ ।

यस्तै कडा ब्रस र धेरै बलको प्रयोग गरेर ब्रस गर्दा पनि रगत आउने समस्या देखिएको हुनसक्छ । गिजाको छाला पातलो हुने भएकोले कडा ब्रस र धेरै बल प्रयोग गर्दा गिजाको छालामा घाउ हुने र रगत आउने समस्या देखिन सक्छ ।

अर्को भनेको आहारमा भिटामिनको कमी पनि हो । हामीले खाने आहारमा सही मात्रामा भिटामिन नपुग्दा यसको कमीले पनि गिजा सम्बन्धी समस्या निम्तिने गर्छ ।

यस्तै वंशाणुगत रोगका कारण पनि यो समस्या आएको हुनसक्छ । शरीमा हुने वंशाणुगत रोग जस्तै हेमोफिलिया, वन विलब्रान्ड डिजिज दिले पनि गिजाबाट रगत आउने समस्या निम्ताउन सक्छ ।

नियमित औषधीको सेवनले पनि यो समस्या आएको हुनसक्छ । मुटुका बिरामीलाई रगत पातलो गराउन प्रयोग हुने औषधि सेवनले गर्दा गिजाबाट रगत आउने समस्या देखिन सक्छ ।

रोकथामका उपाय के ?
यसका रोकथामका उपाय धेरै छन् । पहिलो उपाय भनेकै मौखिक स्वास्थ्यमा ध्यान दिनु हो । त्यसैले खाना खाएपछि नियमित ब्रस गर्ने बनि बसाल्नुपर्छ । दुई दाँतको बिचको फोर सफा गर्न डेन्टल फ्लसको प्रयोग गर्नुपर्छ ।

त्यस्तै नरम ब्रस र सही मात्रामा बल प्रयोग गर्नुपर्छ । ब्रसको माथिल्लो भागलाई ब्रसिङ सरफेस भनिन्छ । ब्रस गर्दा यो भाग आधा दाँत र आधा गिजामा पर्ने गरेर राख्नु पर्छ । ब्रस गर्ने भन्दैमा धेरै बल र समय लगाउनुहुँदैन ।

हामीले गिजाको मसाजमा पनि ध्यान दिनुपर्छ । ब्रस गरेपछि सफा औंलाले गिजालाई मसाज गर्न सकिन्छ । यसो गर्दा गिजामा रगत को प्रवाह बढ्छ र रगत आउने समस्या कम हुँदै जान्छ ।

यस्तै भिटामिन सी र के बढी मात्रामा पाइने खाने कुराहरूको सेवन गर्नुपर्छ भने ६ महिनामा एकचोटी आफ्नो दाँत सफा गर्न डेन्टल चिकित्सकलाई भेट्नुपर्छ । शरीरमा कुनै वंशाणुगत रोग भए/नभएको, आफूले खाने औषधिले गर्दा गिजाबाट रगत आएको/नआएको बारे जानकारी लिन चिकित्सकलाई देखाउनुपर्छ ।